lambStart – Biestopname

Biestopname na de geboorte is ontzettend belangrijk, zelfs van levensbelang! Biest zorgt er namelijk voor dat het lam essentiële immunoglobulinen binnenkrijgt, beschermt het lam tegen de bacterie clostridium (diarree en darminfecties veroorzaker) en andere ziekten (afhankelijk van vaccinatiestatus van de ooi). Naast deze antistoffen bevat biest makkelijk verteerbare eiwitten die als eerste energiebron dienen en tal van andere ‘life cells’ waarvan we de precieze werking nog niet kennen (Handboek Geitenhouderij, 2000).

Functies biest: Stimulatie darmwerking – Energiebron – Antistoffen

In de eerste 24 tot 36 uur na de geboorte laat de darmwand grote eiwitten en antistoffen door (figuur 1) (Hernández-Castellano et al., 2014). Daarom is de toediening van biest zo belangrijk op de eerste dag en met name de eerste uren na het aflammeren. Het vermogen om antistoffen door te laten verdwijnt snel naarmate een lam ouder wordt en stopt helemaal na 36 uur. Hierna is biest toediening nog steeds voedzaam en geeft het nog enige bescherming op darm niveau. De antistoffen zullen echter niet meer in de bloedbaan terecht komen. Het is van belang de eerste biest zo snel mogelijk na de geboorte te verstrekken; binnen 6 uur. Dit is van belang omdat de darmdoorlaatbaarheid hierna snel afneemt.

Bovenstaande afbeelding: Darmdoorlaatbaarheid. In de eerste 24 tot 36 uur is de darmwand permeabel voor antistoffen uit de biest (boven), daarna sluit de darmwand (onder).

Verschillende hoeveelheden worden aangegeven wat betreft de ideale hoeveelheid biest voor een pasgeboren lam, variërend van 180 ml tot 290 ml per kg lichaamsgewicht (Sheep Better Returns Programme, 2015; Mellor, 1988; Nowak & Poindron, 2006). De norm is dat het lam minimaal 15 tot 20 % van het lichaamsgewicht aan biest moet krijgen in de eerste 24 uur. Naast de hoeveelheid biest, is ook de kwaliteit van invloed. De kwaliteit van biest wordt weergegeven in de hoeveelheid immunoglobulinen (IgG) die het bevat. Een lam heeft ±8 gram IgG’s nodig (±2 gram per kg lichaamsgewicht) binnen 6 uur na geboorte. Aangetoond is dat het absorptievermogen van de darmwand in de eerste 6 levensuren relatief gelijk blijft (Moretti et al., 2010).

Lichtgewicht lammeren en drielingen krijgen vaak niet voldoende biest binnen op de eerste dag, door bijvoorbeeld onvoldoende productie bij de ooi. Een goed alternatief is het verstrekken van Colostrum Mix. Naast vitaminen en sporenelementen voor de afweer zijn er gisten aan toegevoegd ter ondersteuning van een gezonde ontwikkeling van de darm microbiota.