calfStart – Diarree

Tijdens de kalveropfok is het uiteraard belangrijk om de ziektedruk op het bedrijf zo laag mogelijk te houden, daarmee de diergezondheid zo hoog mogelijk. Diarree is één van de veel voorkomende aandoening bij jonge kalveren. Uit onderzoek is gebleken dat een kalf met diarree 17 keer meer kans heeft op luchtwegproblemen en dat de kans op een gedwongen afvoer van de melkkoe in de eerste lactatie 2,5 keer zo groot is (Antonis et al. 2017). Dit heeft voor de melkveehouder aanzienlijke financiële gevolgen. Daarnaast blijkt uit Duits onderzoek dat een uitbraak van diarree tussen de € 75 en € 145 kost (Lührmann 2009). Hierbij zijn alleen kosten voor medicijnen, elektrolyten dranken en dierenartsbezoeken meegenomen.

Ook de groeivertraging, veroorzaakt door diarree, kost geld. Minder groei betekent vaak een later moment van insemineren en afkalven en minder melkproductie als de vaars in lactatie komt. Onderzoek laat zien dat 1 maal een diarree uitbraak bij een vaarskalf, dat het dier gemiddeld 1 week niet groeit. De geschatte toekomstige opbrengst derving is nog eens € 75 per kalf. Dus een diarree uitbraak bij een vaarskalf kost gemiddeld € 150 per kalf.

Diarree kan verschillende oorzaken hebben. Met name bacteriën, virussen en parasieten kunnen zorgen voor verteringsstoornissen en hebben een enorme impact op de diergezondheid. In onderstaande figuur worden de belangrijkste veroorzakers gepresenteerd, met daarbij de periode waarin de verschillende types diarree het meest voorkomen (Rumivar studiemiddag kalveropfok 2017).

In bijna alle gevallen verliest het kalf veel vocht, lichaamszouten en energie. Binnen 1 dag kan het kalf wel vijf tot tien procent van het lichaamsgewicht aan vocht verliezen (Kehoe en Heinrichs, 2005). Daarnaast is er een grote kans dat het kalf verzuurt – de pH waarde van het bloed daalt – omdat er veel bufferstoffen verloren gaan. Ook kan er een beschadiging van de darmwand plaatsvinden doordat enkele diarree verwekkers gifstoffen produceren. Dit alles heeft als gevolg dat het kalf uitdroogt, in gewicht afneemt en een groeiachterstand oploopt. In het geval van ernstige diarree kan het kalf er aan dood gaan.

Het is dus uitermate belangrijk om diarree bij kalveren snel en adequaat te behandelen. Dit betekent dat het kalf snel van voldoende vocht, energie en lichaamszouten (elektrolyten) moet worden voorzien. Ook is het zaak om de diarree te remmen en waar mogelijk de darmwand te beschermen. Dit kan door producten als pectines en tannines te voeren. Uiteraard is het belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak van diarree is om hiermee de ziekte te kunnen voorkomen.