Welke kalverspeen past bij mij?
Type spenen in de speenemmer beïnvloeden de gezondheid van de kalveren
In Nederland zijn er in het algemeen 3 manieren van het verstrekken van melkvoeding aan kalveren:
- Speenemmer
- Emmer/trog
- Milkbar
Als er gekeken wordt naar wat de vertering van het kalf stimuleert, is het van belang dat het kalf kan zuigen aan een speen. Het zuigen activeert de slokdarmsleufreflex, waarbij de slokdarmspieren samentrekken, waardoor melk rechtstreeks naar de lebmaag stroomt. Factoren zoals zuiggedrag, warme melk, hoofdpositie en stress beïnvloeden deze reflex.
Onjuiste voedingsschema’s, zoals koude melk met hoge drinksnelheid, kunnen ervoor zorgen dat de slokdarmsleufreflex niet goed werkt, waardoor melk in de pens terechtkomt. Voor jonge, nuchtere kalveren is dit meestal geen probleem, maar kalveren van 2 tot 3 weken en ouder met een pensmicroflora kunnen grote hoeveelheden melk in de pens een probleem vormen. De melksuiker kan in de pens worden omgezet in organische zuren en de eiwitten zullen rotten, waardoor de microflora in de pens verandert. Dit kan vervolgens leiden tot spijsverteringsstoornissen, diarree en verminderde groei.
Verschillende soorten Hiko spenen op volgorde van zacht naar stug. De spenen passen in kalverdrinkflessen en speenemmers. De blauwe speen is uitermate geschikt om pasgeboren kalfjes biest te geven (met kalverdrinkfles). Daarna kan er overgegaan worden op de bruine speen, rode speen en witte speen.
Keuze spenen: balans tussen melksnelheid en praktisch
Een kalverspeen moet voldoen aan de zuigbehoeften van het kalf, afhankelijk van de leeftijd van het kalf. Een populaire keuze is de zachte siliconenspeen. Deze speen bootst de natuurlijke textuur van de moederspeen na, wat ervoor zorgt dat jonge kalveren de speen makkelijker accepteren en de melk met minder zuigkracht kunnen drinken. Kalveren van één week of twee weken oud hebben wat meer zuigkracht waardoor een stuggere speen of een speen met een kleinere opening beter past. Hierdoor kunnen de kalveren op een rustigere en gecontroleerdere manier drinken, wat koliek voorkomt en de voedingsopname optimaliseert.
Daarnaast zijn er spenen met een kruis- en rondvormige opening. Deze hebben beide de voordelen.
Ronde opening
- Gelijkmatige melkstroom: De ronde speen zorgt over het algemeen voor een gelijkmatige melkstroom, wat geschikt is voor drinkautomaten.
- Eenvoudig ontwerp: De eenvoud van het ronde gaatje minimaliseert verstoppingsrisico’s en maakt het een praktische keuze voor jongere kalveren.
Kruisvormige opening
- Gecontroleerde melktoevoer: Het kruisvormige gaatje reguleert de melktoevoer en is ideaal voor kalveren die een meer gedoseerde drinkervaring nodig hebben, met name bij oudere kalveren die vatbaar zijn voor overmatig drinken.
- Langzamer drinken: Het kruisvormige ontwerp bevordert langzamer drinken, wat gunstig kan zijn voor de spijsvertering en het voorkomen van mogelijke problemen zoals koliek.
Het is belangrijk voor veehouders om weten welk kalf welke behoeftes nodig heeft en wat bij het bedrijfssysteem past. Het regelmatig observeren van het drinkgedrag van de kalveren en het aanpassen van de spenen indien nodig, kan helpen om de kalveropfok te optimaliseren.
