Zo hou je kalveren warm tijdens koude dagen
De winter is goed te merken, koude dagen en nachten met een hoge luchtvochtigheid zorgen voor een lagere gevoelstemperatuur. Dit merken de kalveren ook. Kalveren kunnen in het algemeen prima tegen een beetje kou, maar toch moet er gelet worden op eventuele onderkoelingen. Kalveren die het koud hebben, hebben de haren omhoog staan en kunnen rillerig zijn. De weerstand kan hieronder lijden en het kalf heeft een grotere kans op diarree of longontsteking. Met deze tips komen de kalveren warm deze koude dagen door.
Bij welke temperatuur je extra moet letten op onderkoeling bij de kalfjes is afhankelijk van de leeftijd van de kalveren en van de luchtvochtigheid en windsnelheid in de kalverenstal. Met name kalveren jonger dan 3 weken oud zijn het meest kwetsbaar voor temperatuurschommelingen en kunnen al snel last hebben van kou, al bij een temperatuur van 10°C (’s nachts). Kalveren ouder dan 3 weken hebben een betere warmteregulatie en hebben bij een temperatuur lager dan 6°C extra ondersteuning nodig mits er geen sprake is van tocht.
Sterke droge koeien zorgen voor warme kalveren
Als het kalf geboren wordt, maakt het kalf de overgang van een warme baarmoeder van zo’n 38,5 °C naar een frisse stalomgeving. Een gezond kalf heeft een goed warmteregulerend vermogen, met name als de koe het kalf snel aflikt en helpt opdrogen. Een nat kalf kan snel afkoelen, vooral als het tocht op het kalf.
Kalveren die al wat onder de leden hebben gehad koelen ook sneller af. Dit zijn bijvoorbeeld kalveren die te zwaar geboren zijn, tweelingen of kalveren van zwakke koeien. Koeien met een tekort aan energie, eiwit en spoorelementen kunnen zwakkere kalveren krijgen en biest produceren met minder energie en antistoffen. Kalveren van goed gevoede koeien gebruiken langzamer hun reserves en kunnen makkelijker omgaan met kritische periodes.
Daarnaast is het belangrijk dat tijdens koude dagen er direct biest gegeven wordt aan het kalf. De absorptie van antistoffen en energie neemt af naarmate de lichaamstemperatuur van het kalf daalt. Deze energie kan niet gebruikt worden om het kalf warm te houden en de antistoffen kunnen het kalf onvoldoende beschermen tegen infecties en ziektes. Voelt het kalf daarna nog steeds niet warm genoeg aan? Voer dan de overgebleven biest bij de 2de of de 3de melkbeurt aan het kalf.
Optimaal stalklimaat
Allereerst is het belangrijk dat het niet tocht in de kalverenstal. Het klinkt heel voor de hand liggend, maar het wel de grootste reden dat kalveren het koud krijgen in het kalverhok. Wel moet in de gaten gehouden worden dat er wel voldoende frisse lucht in de stal komt. Wees dus kritisch op het stalklimaat, met name in deze koude dagen.
Daarnaast is het van belang dat kalveren droog liggen met voldoende stro in het hok. Stro is de perfect voor de winter, aangezien het beter warmte vast kan houden dan bijvoorbeeld zaagsel of zand. Wel moet er voldoende stro in het hok aanwezig zijn, als maatstaf mogen achterpoten niet meer zichtbaar zijn als het kalf in het stro ligt.
Kalverdekjes zorgen voor betere voerefficiëntie
Kalverdekjes kunnen, met name bij kalveren jonger dan 3 weken, een toegevoegde waarde geven aan kalveren. Zo blijkt dat kalverdekjes kunnen bijdragen aan een betere efficiëntie van de voeding. Bij kalveren die het koud hebben neemt een hogere behoefte aan melk toe om zo meer energie te krijgen om zich warm te houden. Deze kalveren verbruiken meer (kunst)melk en groeien en ontwikkelen daarentegen niet beter!
Wel kan er tijdens koude dagen de concentratie melkpoeder (circa met 10%) iets omhoog gezet worden, dit om kalveren extra energie te geven. Ook kan er een 3 melkbeurt ingevoerd worden, bijvoorbeeld tussen de middag in plaats van water melk geven. Hard voeren loont mits de melk de goede verhouding bevat. Daarnaast is het belangrijk dat, met name oudere kalveren, altijd onbeperkt ruwvoer en water kunnen nutten. Let in de ochtend erop dat de waterbakjes dooi zijn.
Kalverdekjes kunnen zorgen voor minder energieverlies. Het is daarom aantrekkelijk om kalveren vanaf dag 1 een kalverdekje op te doen. Wel moet het kalf eerst droog zijn, anders kan het kalf het wel koud krijgen. Je kunt een nat kalf warm houden door middel van een warmtelamp.
Bij het gebruik van kalverdekjes moet wel goed gekeken worden of het dekje wel goed aansluit, zodat het kalf van de hals tot de staart bedekt is. Daarnaast zijn verstelbare banden handig om het dekje passend te maken als het kalf gegroeid is.
Alle tips op een rij:
- Zorg voor goed gevoede en sterke droge koeien voor sterke kalveren en een optimale biestproductie. Een juist droogstandsrantsoen is de basis voor een goede lactatiestart en kalveropfok. Controleer de droogstandsmineralen en optimaliseer de weerstand van koe en kalf door het geven van een Dry bolus.
- Geef het kalf direct na het afkalven zo veel mogelijk biest van goede kwaliteit. Controleer de biest om te weten wat de kwaliteit van de biest is. Is de biest lager dan 22%? Verrijk de biest met de Colostrum Mix om zo de kwaliteit van de biest te verbeteren. Voer eventueel de eerste biest bij de 2de of de 3de melkbeurt nog een keer aan het kalf. Door goed biestmanagement krijgt het kalf genoeg energie om zich warm te houden en krijgt het kalf genoeg antistoffen om beschermd te zijn tegen ziekteverwekkers.
- Houd netgeboren, natte kalveren warm door middel van een warmtelamp. Als het kalf droog en warm is, wordt een kalverdekje aangeraden vanaf 15 °C en kouder tot minimaal 3 weken oud. Oudere kalveren kunnen een dekje gebruiken vanaf 10 °C. Houd er rekening mee dat deze temperaturen in de nachten al snel gehaald worden!
- Gebruik alleen schone en droge kalverdekjes om kou en eventuele besmettingen te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat de kalverdekjes goed aansluiten, zodat het kalf van de hals tot de staart bedekt is. Verstel de bandjes om de week om de dekjes passend te maken voor het groeiende kalf.
- Zorg dat het niet tocht in de kalverenstal. Voel zelf ter hoogte van het kalf op tocht, en/of betrek een specialist erbij om de oorzaak van de tocht te achterhalen. Wel is het belangrijk dat kalveren voldoende frisse lucht krijgen, vind je juiste balans tussen tocht en frisse lucht in de kalverstal.
- Zorg ervoor dat kalveren niet nat liggen. Gebruik genoeg stro in het hok zodat het kalf goed kan nestelen. Als maatstaf mogen achterpoten niet meer zichtbaar zijn als het kalf in het stro ligt.
- Controleer of de kalveren voldoende en vers ruwvoer en water kunnen krijgen, zowel de jonge als de oudere kalveren. Ontdooi de waterbakjes op tijd in de ochtend als het ’s nachts heeft gevroren.
- Overweeg om de kalveren een hoge concentratie (circa 10%) kunstmelk te geven of om een 3de melkbeurt te geven in de middag. Hierdoor krijgen kalveren een energieboost en kunnen de kalveren makkelijker warm blijven.
